مشاهده علفهای هرز مقاوم به علفکش

روند رو به رشد گزارشهای مبنی بر وجود علفهای هرز مقاوم به "راندآپ" (رایجترین علفکش موجود در بازار) دانشمندان را به فکر طراحی راهکارهای جایگزین برای کشت گیاهان کرده است.
علفکش "راندآپ" با نام ژنریک "گلی فوسات" بیش از 30 سال است که به بازار ارائه شده است و به دلیل تاثیر چشمگیر بر علفهای هرز, بسیار مورد علاقه کشاورزان, باغداران, و صاحبان زمینهای گلف می باشد. این علفکش به کشاورزان امکان میدهد که تعداد دفعات وجین را کاهش دهند; عملی که بسیار گران تمام شده ولی محیط زیست را نیز آلوده نمیکند.
از ابتدای دهه 90 میلادی/70 شمسی گیاهان موسوم به Roundup Ready که به دلیل دستکاری در ریخته ارثی آنها به این علفکش مقاوم شده اند, در گستره وسیعی از مزارع ایالات متحده کشت شده اند, و این امکان را برای کشاورزان فراهم کرده اند که علفکشهای گلی فوسات را بدون نگرانی از آسیب رساندن به گیاه به کار ببرند.
بر اساس برآوردهای وزارت کشاورزی ایالات متحده, 80 درصد از 73میلیون هکتار مزارع سویای این کشور زیر کشت سویای مقاوم به راندآپ است. این رقم برای پنبه 30 درصد از 12میلیون و برای ذرت -که تازه به بازار آمده- 11 درصد از 70 میلیون است.
"استیون پاولس" متخصص علفهای هرز از دانشگاه غرب استرالیا معتقد است که کشاورزان بیش از حد اقدام به کشت محصولات مقاوم به راندآپ کرده اند. وی همچنین می افزاید کاربرد این علفکش برای تولید غذا در ایالات متحده و بسیاری کشورهای دیگر حیاتی است, و در صورت گسترش علفهای هرز مقاوم به راندآپ, وضعیت بحرانی خواهد شد.
در سال 1996 میلادی/1375 شمسی, برای اولین بار گزارشی در استرالیا ارائه شد مبنی بر اینکه مقاومت به گلی فوسات در چاودارهایی که در مزارع غلات به صورت هرز رشد میکنند دیده شده است. پنج سال بعد, رشد فزاینده چاودار در تاکستانهای افریقای جنوبی گزارش شد. در سال 2000 میلادی/1379 شمسی, پژوهشگران دانشگاه دلاویر گزارشی به انجمن علوم علف هرز ایالات متحده ارائه دادند که در آن مقاومت گیاه هپوریس رسمی -علف هرز مزارع سویا با نام علمی Hippuris vulgaris- به گلی فوسات گزارش شده بود. از آن زمان تا کنون, مقاومت گیاه هپوریس در ایالتهای ایندیانا, کنتاکی, مریلند, نیوجرسی, اوهایو, آرکانزاس, می سی سی پی, و تنسی نیز گزارش شده است.
مشاهده مقاومت علفهای هرز شاهدانه آبی (Cannabis sativa) و برگ مخملی تیره پنیرک(Kalanchoe behavensis) به گلی فوسات نیز در ایالتهای آیووا, ایلینوی, و میسوری نگرانیهایی را برانگیخته است.
"آلن فلسوت" سم شناس دانشگاه ایالتی واشنگتن امکان جذب ژن از گیاهان تغییر یافته ژنتیکی را مردود میشمارد و معتقد است علفهای هرز میتوانند به طور طبیعی به علفکش مقاوم شوند. وی توضیح میدهد: "وقتی در جایی منحصرا یک علفکش به کار گرفته شود, امکان بروز مقاومت به آن علفکش هست."
با این وجود, عده ای از دانشمندان از کشاورزان خواسته اند روشهای مدیریت علف هرز خود را تغییر دهند تا راندآپ و علفکشهای مشابه کارایی خود را در آینده حفظ کنند. "پاولس" کاهش کشت گیاهان مقاوم به راندآپ را توصیه میکند, ولی "مارک ون گسل" متخصص علف هرز از دانشگاه دلاویر, روشی متعادلتر را پیشنهاد کرده است. بر این اساس کشتهای مقاوم به راندآپ با کشتهای معمولی در تناوب قرار میگیرند: "به نظر من کشت گیاهان مقاوم به گلی فوسات باید محدودتر شود, ولی این به آن معنی نیست که این نوع گیاه اصلا تولید یا کشت نشود, بلکه باید کشت این نوع گیاهان با برنامه صورت گیرد تا مجبور نباشیم کشت این گیاه را یکباره کنار بگذاریم."
شرکت "مونسانتو" که تولید کننده این نوع محصولات و نیز علفکش راندآپ است, این مشکل را جدی تلقی نمیکند. "گرگوری المور" کارشناس سویای این شرکت میگوید: "در بیشتر موارد گزارش شده, مشاهدات مربوط به محدوده کوچکی بوده است, و بعضا تنها از یک مزرعه گزارش شده است."
شرکت "سینژنتا", رقیب مونسانتو, با نظر "ون گسل" موافق است. "شری فورد" سخنگوی این شرکت میگوید: "ما عقیده داریم که این مشکل جدی بوده و در حال گسترش است. درست مانند داروهای پادتن, کاربری و اعتماد بیش از حد به این روشها میتواند منجر به بی اثر شدن آنها شود."
منبع: آسوشیتد پرس